Հայոց լեզու

Գործնական քերականություն

1. Տրված բառերից առանձնացրո՛ւ գոյականներ, ածականներ, թվականներ, բայեր։ 

Կառուցել, իսկ, երեքական, ես, արագ, հավանաբար, շենք, օ՜ֆ, ոչ ոք, զրուցել, շինարարական, հանելուկ, բոլորը, երրորդ, տեղ-տեղ, մասին, և, փայտաշեն, առավոտյան, որովհետև, գուցե, տաղավար, ո՛չ, խառնել, ջա՜ն, երեք հարյուր երեսուներկու, մեջ, հոյակապ, բացի, հեյ-հե՜յ:

Գոյական-շենք, հանելուկ, տաղավար:

Ածական-շինարարական, փայտաշեն, հոյակապ:

Թվական-երեքական, երրորդ, երեք հարյուր երեսուներկու

Բայ-Կառուցել, զրուցել, խառնել:

2. Փակագծում տրված գոյականներն ու բայերը համաձայնեցրո՛ւ ընդգծված դերանունների հետ:

Ոչ ոք չիմացավ, թե որտեղի՛ց  հայտնվեց:

Ոչ մեկը չփորձեց հակաճառել, նա այնքա˜ն բարկացած էր:

Բոլոր ճանապարհորդներին մի տեղ էին տարել:

Բոլորը հրավիրվել էին կիրակի օրվա հավաքին:

Կարծես թե ամբողջ քաղաքը հրապարակ լցվեց:

Ամբողջը դարձավ կրակի բաժին:

3.Փորձի՛ր պատասխանել:

ա) ով ե՛րբ է ասում «ես»,

Խոսողը, երբ խոսում ինքն իր մասին:

բ) ով ո՛ւմ է ասում «դու»,

Խոսողը դիմացինին:

գ) ո՛ւմ մասին է ասում «նա»:

Այն մարդու, որի հետ այդ պահին չես խոսում:

4. . Հարցերին պատասխանի՛ր:

Ո՞ր առարկային ենք ասում «սա», որին՝ «դա», որին՝  «նա»:

«սա»-մեզ մոտիկ գտնվող առարկային

«դա»-մեզնից հեռու գտնվող առարկային

«նա»-մարդուն, մեզնից հեռու գտնվող առարկային

Ո՞ր բաժակի մասին ենք ասում՝ «այս բաժակը», որի մասին՝ «այդ բաժակը», որի մասին՝ «այն բաժակը»:

Հայոց լեզու

Տեքստային աշխատանք

1. Խմբագրեք պատմությունը ։

Գյուղում մի ծերուկ էր ապրում։ Նա աշխարհի ամենադժբախտ մարդկանցից մեկն էր։ Ամբողջ գյուղը հոգնել էր նրանից․ ծերուկը մշտապես մռայլ էր, թթված դեմքով։ Եվ որքան գնում, այնքան ավելի դժգոհ էր դառնում, այնքան ավելի թունոտ էին հնչում նրա խոսքերը։ Մարդիկ խուսափում էին նրանից: Նրա դժբախտությունն անցնում էր շրջապատին։ 

Բայց երբ ծերունին արդեն ութսուն տարեկան էր, շատ անսպասելի բան պատահեց, այնպիսի բան, որ ոչ մեկի հավատը չէր գալիս։ Անհավատալի լուրը կայծակի արագությամբ տարածվեց․ ծերունին այսօր երջանիկ է, չի բողոքում, նույնիսկ ժպտում է, դեմքը լրիվ փոխվել է։ 

Ամբողջ գյուղը հավաքվեց, ծերուկին հարցնում էին.

-Քեզ ի՞նչ է պատահել, ի՞նչ է եղել։ 

-Ոչինչ,-պատասխանում էր ծերուկը,-ութսուն տարի ջանում էի երջանիկ լինել, բայց ոչինչ չստացվեց։ Ես էլ որոշեցի ապրել առանց երջանկության։ Ահա, թե ինչու եմ երջանիկ։ 

2. Գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները՝

դժբախտ-անբախտ

հոգնել-ուժասպառ

երջանիկ- ուրախ

ջանալ- աշխատել

3. Տեքստից դուրս գրի՛ր հականիշ բառեր։ 

դժգոհ-երջանիկ

մռայլ-ժպտալ

4. Տեքստից դուրս գրի՛ր ածականներ։ 

Դժբախտ, մռայլ, թունոտ,

5. Ներկայացրո՛ւ պատմության գաղափարը՝ ասելիքը։ 

Պատմության ասելիքը այն է, որ երջանկությունը հեռվում պետք չէ ման գալ, այն միշտ քեզ մոտ է, և ուղղակի ուրախ ապրելով դու երջանիկ կլինես:

6. Պատմության համար վերնագիր հորինեք։ 

Երջանկությունը և ծերունին:

Գրականություն

Փարվանա

Կարդա՛ Թումանյանի ,,Փարվանա,, բալլադը և 8-9 նախադասությամբ արձակ շարադրի՛ր բովանդակությունը: 

Փարվանա թագավորը ունենում է մի դուստր, որին ուզում է ամուսնացնել: Կովկասի բոլոր քաջերը զենքով եկել են կռվելու նրա համար: Փարվանա թագավորը ասում է, որ նրանք կռվեն, բայց աղջիկը ասում է.
-Հայրիկ, խելացին կարող է պարտվել տգետին, բայց ես չեմ ուզում ամուսնանալ տգետի հետ միայն նրա համար, որ նա հաղթել է:
-Ի՞նչ բերենք քեզ համար,-հարցնում են հավաքվածներ,-ոսկի, արծաթ, աստղ, ի՞նչ ես ուզում:
-Ինչիս է պետք ոսկին, արծաթը և աստղը,-ասում է թագավորի դուստրը,- բերեք ինձ համար հուր:
Տարիներ է անցնում, բայց ոչ մեկ չբերեց հուրը:
-Հայրիկ ինձ ոչ ոք չբերեց հուրը, մի՞ թե ինձ մոռացել են:
-Ոչ դուստրս, ուղղակի նրանց ճամփան շատ դժվար է, շատերը նույնիսկ մահանում են ճանապարհին, այս տարի մեկը հաստատ կբերի:
Բայց անցնում է մի տարի և ոչ ոք չի բերում հուրը:
-Հայրիկ ինձ ոչ ոք չբերեց հուրը, մի թե ինձ մոռացել են:
-Ոչ դուստրս, ուղղակի նրանց ճամփան շատ դժվար է, շատերը նույնիսկ մահանում են ճանապարհին, այս տարի մեկը հաստատ կբերի:
Բայց անցնում է մի տարի և ոչ ոք չի բերում և տխրություննից դուստրը լաց է լինում, և այնքան երկար, որ իր արտասուքը փակում է քաղաքն ու ամրոցը: Հիմա այդտեղ գտնվում է Փարվանա լիճը:
Փորձի՛ր պազել՝ ինչ է բալլադը:
Նայի՛ր ,,Փարվանա,, բալլադի մուլտֆիլմը: 

Ռուսաց լեզու

Самостоятельная работа

Задание 1 : закончите предложения:

Встречаясь с друзьями, мы пожимаем руки.

Окончив институт, я пойду на работу.

Слушая музыку, я не получаю удовольствия.

Женившись, он уехал в свой родной город.

Позавтракав, я пошёл в школу.

Посмотрев фильм, я пошёл спать.

Возвращаясь с работы, я увидел друга.

Получив письмо, я прочитал его.

Открыв дверь, я никого не увидел.

Стоя на остановке, я ждал автобус.

Задание 2. Напишите начало фраз по модели:

Познакомившись с девушкой, я попросил у нее телефон.

Окончив уроки, мы пошли в кино.

Съев суп, я пошёл гулять.

Рассказав анекдот,  он очень смеялся.

Накопив денег, мы поедем отдыхать на юг.

Прочитав книгу, я выписывал новые слова.

Посмотрев на таблицу, я узнал, когда отправляется поезд.

Получив необходимую помощь, он сказал спасибо.

Закончив работу, он уехал домой.

    Возвращаясь домой, он потерял деньги.

      Задание 3. Сделай выбор:

      ИЗУЧАТЬ, УЧИТЬСЯ, УЧИТЬ, ЗАНИМАТЬСЯ

      Лена изучает  историю в Сорбонне.

      Где учится  твой младший брат?

      Тебе надо больше заниматься.

      Он никогда не изучала правила, поэтому плохо говорит по-русски.

      В университете Сергей очень серьезно изучает философию.

      Я бы хотел учиться  в Москве.

      Я не люблю заниматься в библиотеке.

      Чтобы улучшить память, надо учить стихи.

      Поставьте глаголы в нужную форму.

      Ехать

      Мои родители уехали на юг к морю.

      2. Я еду сейчас на вокзал.

      3. Они едут в университет на трамвае и читают газету.

      — Куда ты сейчас едешь ?

      — Я иду в магазин. А вы куда идёте ?

      — А мы едем в университет.

      – Куда едет сейчас ваша группа?

      — Мы едем на экскурсию за город.

      — Ты не знаешь, куда это идёт сейчас Таня?

      — Она идёт в гости.

      7.- Твои друзья сейчас едут в цирк. А почему ты не едешь ?

      — А я еду на вокзал встречать подругу.

      Лететь

      – Добрый день! Вы куда летите ?

      — Я лечу в Москву. А вы куда летите ?

      — Мы тоже летим в Москву.

      – Скажите, пожалуйста, какой рейс летит до Иркутска?

      Мой друг летит сейчас в Пермь, а я лечу в Санкт-Петербург.

      Мы летим уже целый час.

      Ходить

      Он часто ходит на стадион.

      2. Каждую субботу моя сестра ходит в театр.

      Они часто ходят в парк.

      4. Каждое воскресенье я хожу в церковь.

      – Привет! Куда ты идешь?

      — Я иду в библиотеку.

      — Ты часто ходишь в библиотеку?

      — Обычно я хожу туда раз в неделю.

      – Добрый день! Каждый день я вижу, как ты ходишь в парк.

      — Да, обычно я хожу туда утром. Я там занимаюсь спортом.

      — А вы куда ходите по утрам.

      — Мы обычно ходим на стадион. Там мы бегаем.

      Պատմություն

      Սպարտայի և Աթենքի համեմատություն

      Սպարտայում զարգացած էր հացի մշակումը, իսկ Աթենքում ոչ: Աթենքը հզոր ծովապետությունն էր, իսկ Սպարտան ոչ: Սպարտայում կառավարում էին 28 հոգուց կազմված խումբ, իսկ Աթենքում 9: Սպարտայում ստրուկները և ոչ ազատ մարդիկ շատ էին, իսկ Աթենքում շատերը ազատ ապրում էին: Սպարտան Հունաստանի ամենաուժեղ, բայց միևնույն ժամանակ ամենահետամնաց երկիրն էր: Բայց Աթենքում, առաջնային արվեստն էր, իսկ բանակը երկրորդային:

      Քիմիա

      Քիմիա

      1.Հաշվե՛ք նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները(Mr):

      Н2ОAl2O3С6Н6Na2SO4С12Н22О11

      Mr(H2O)=2Mr(H)+Mr(O)=2×1+16=18

      Mr(Al2O3)=2Mr(Al)+3Mr(O)=27×2+16×3=102

      Mr(C6H6)=6Mr(C)+6Mr(H)=12×6+6×1=78

      Mr(Na2SO4)=2Mr(Na)+Mr(S)+4Mr(O)=23×2+32+16×4=142

      Mr(С12Н22О11)=12Mr(C)+22Mr(H)+11(O)=(12×12)+(22×1)+(11×16)=342

      2. Հաշվե՛ք նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինը:

      CO=C=42.86, O=52.14

      Al2O3=Al2=52, O3=48

      SO3=S=40, O3=60

      Փորձ. Ջրածնի ստացում.

      Հայոց լեզու

      Որտեղ է ավարտվում երազանքը

      Սկզբից եկեք խոսենք այն մասին, թե ինչ է երազանքը: Երազանքն այնպիսի բան է, որ մարդ ամեն գնով ուզում է կատարել: Բայց մարդը պիտի իսկապես երազի, որպեսզի այն կատարվի: Լավ, երազանքը հասկացանք ինչ է, բայց արդյո՞ք երազանքը կարող է ավարտվել: Այո՛, կարող է, բայց միայն այն ժամանակ, երբ դու հասնես քո երազանքին, որովհետև, երբ դու հասնում ես քո երազանքին, էլ իմաստ չկա նորից նույն բանը երազել, իմաստ կա միայն կատարելագործել այն: Օրինակ՝ երազում ես, որ ինչ-որ մարզաձևից լինես աշխարհի չեմպիոն, և երազանքդ իրականանում է, դու կարող ես ուզել կատարելագործել այն, այսինքն դառնաս կրկնակի, եռակի և այլն: Իսկ երբ քո երազանքը վերջականապես իրականանա, դու հաճույքով և ժպիտով կհիշես քո այն ծանր և դժվար աշխատանքը, որը արել ես երազանքդ իրականացնելու համար:

      Քիմիա

      Քիմիա

      1.Հաշվե՛ք նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները(Mr):

      Նատրիումի նիտրատ NaNO3

      Mr(NaNO3)=Mr(Na)+Mr(N)+Mr(O)x3=23+14+(16×3)=85

      Կալցիումի կարբոնատ CaCO3

      Mr(CaCO3)=Mr(Ca)+Mr(C)+Mr(O)x3=40+12+(16×3)=100

      2. Գրե՛ք նյութի քիմիական բանաձևը, եթե հայտնի է, որ դրա բաղադրության մեջ առկա են կալցիումի մեկ, ածխածնի մեկ և թթվածնի երեք ատոմ:

      CaCO3

      3. Հաշվե՛ք CO2-ի բաղադրության մեջ առկա ածխածին տարրերի զանգվածային բաժինը: (օգտվելով հետևյալ բանաձևից)

      CO2=C=27.27, O2=72.73