Դավիթ Հովհաննիսյանի ուսումնական բլոգ

693; 695;698;706;708;710

693. Կառուցե՛ք կոորդինատների ուղղանկյուն համակարգ և նշե՛ք
     հետևյալ կետերը՝ A (+3, +4), B (–2, +1), C (–3, –4), D(0, +1), E (–5, +3),
     F (+3, –5), G (+1, 0), M (+6, +4), N (–2, –4), K (–1, –3):

695. Ինչի՞ է հավասար օրդինատների առանցքի վրա գտնվող կետի
     աբսցիսը։

0

698. Կոորդինատային հարթության ո՞ր քառորդում են գտնվում հետևյալ
     կետերը.
     ա) (–7, +2)=2, գ) (–3, –5)=3, ե) (+10, 0)=չունի, է) (+4, –2)=4,
     բ) (+3, +1)=1, դ) (–15, +6)=2, զ) (0, –30), ը) (+3, –7)։

710. Կազմե՛ք գծային դիագրամ հետևյալ տվյալներով. Հայաստանում
     1913 թ. հրատարակվել է 55 անուն գիրք, 1940 թ.՝ 699, 1950 թ.՝ 830,
     1960 թ.՝ 1247, 1965 թ.՝ 1033, 1970 թ.՝ 1063:

1. Տրված բաղադրյալ բառերը բաժանի՛ր բառակազմական միավորների:

Ա. Մարդանման—մարդ+ա+նման
մեծատուն—մեծ+ա+տուն
սառնասիրտ—սառն+ա+սիրտ
ընկերասեր—ընկեր+ա+սեր
գործընկեր—գործ+ընկեր

Բ. Նմանություն—նման+ություն
տնակ—տուն+ակ
սառնության—սառն+ություն
սրտիկ—սիրտ+իկ
ընկերանալ—ընկեր+ան+ալ
սիրել—սեր+ել
գործիք—քործ+իք
գործիքային—գործ+իք+ային
գործիքավորել—քործ+իք+ավոր+ել

2.Պարզի՛ր, թե Ա և Բ բառախմբերը կազմության ինչ տարբերություն ունեն: 

Այդ բառախմբերը լրացրո՛ւ:

Ա. Հրակարմիր, ջերմաստիճան, կիսագունդ, արևափայլ, ծաղկակաղամբ:

Բ. Հրեղեն, կարմրավուն, ջերմոց, ջերմային, ջերմոցային, աստիճանական, կիսատ, գնդակ, անփայլ, անբախտ:

Ա շարքում բառերը կազմված են երկու արմատից,իսկ երկրորդ շարքի բառերը ածանցավոր են:

3.       Լրացրո՛ւ մեկից ավելի արմատ և ածանց ունեցող (բարդածանցավոր) բառերի շարքը:

Սառնասրտություն, կիսագնդային, հեռախոսավարուհի, բարդածանցավոր:

4. Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր բաղադրյալ բառերով:

Խիտ սաղարթներ ունեցող—սաղարթախիտ
գեղեցիկ քանդակված—գեղաքանդակ
նուրբ ճաշակով—նրբաճաշակ
լեռնային աշխարհ—լեռնաշխարհ
բարձր գագաթ ունեցող—բարձրագագաթ
թմբուկ խփել—թմբակահարել
սարսափ ազդող—սարսափազդու
ասֆալտով պատված—ասֆալտապատ
դանդաղ սահող—դանդաղասահ
քաղաքին հատուկ—քաղաքային

1.    Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:

Պոչ ունեցող մի կենդանի էր գալիս:

Պոչ ունեցող-պոչավոր

Չգիտեի, որ այդքան զորություն ունեցող հսկա ես:

Զորություն ունեցող-զորավոր

Այդտեղ որսորդները երկու ոտք ունեցող զարմանալի կենդանի են տեսել:

Երկու ոտք ունեցող-երկոտանի

Երկրորդ անգամ հայտնվողը նույն ձին չէր, սրա պոչը մի քիչ երկար էր, գույնն էլ՝ մի քիչ դեղին:

մի քիչ երկար-երկարոտ

մի քիչ դեղին-դեղնոտ

Իբրև հայր՝ խրատում էր ու համոզում, որ ներող լինի:

Իբրև հայր-հայրաբար

Որպես մտերիմ՝ հորդորում էր, որ մի օր էլ տանը մնա:

Որպես մտերիմ-մտերմաբար

Եղբոր նման օգնում է ու հետևում, որ վատ բան չանես:

Եղբոր նման-եղբայրաբար

Թշնամու նման եք խոսում:

Թշնամու նման-թշնամաբար

Հարցը իր (յուր) ձևով լուծեց ու գնաց:

Իր ձևով-յուրովի

Розовый сад (источник )

И снова лучи восходящего солнца щедро заиграли своими ласковыми прядами, покоряя своим взглядом все то, что утопает в горизонте. И снова проснулась она с первыми лучами солнца։ подняла по-царски свою шелковистую голову, изящно красующуюся на стройной, невообразимо длинной ножке, убранной изумрудно-нифритовым колье. Все в ней было настолько гармонично, настолько невообразимо, что даже казалось, не может она быть делом рук человека, делом рук простого садовника. И только зеленоватые локоны ее, кокетничая играли с утренним ветерком, намекая, что ей становится скучно, и нет ей больше отрады, как слушать вечно повторяющиеся, иногда даже приевшиеся слова восхищения в свой адрес от этих вечных и неизменных ухажеров — ветра, да садовника.

Она была уверена в том, что нет ей равных нигде, и ничто не могло превзойти ее совершенную, безыскусную красоту. Согласитесь, все кто был в подобной ей ситуации не могли бы и думать иначе. Будь вы на ее месте, и если бы вам каждый день твердили, что нет на свете краше вас, нет стройнее, изящнее, породистее… вы не поверите словам этого человека?! Ей же не оставалось ничего, как принять эти слова за чистую монету. Так она и поступала… Так поступали и все они, все розы в этом дивном саду, взращенные старым садовником, чьи руки создали произведение искусства, а ласки солнца и слова восхищения ветра внедрили в них веру в то, что нет на свете лучше розы, чем та, которой они дарят свою бесконечную любовь․

Вопросы к тексту։

1. Какую силу, по-вашему мнению, имеют слова, произнесенные с любовью и заботой?

Думаю что человек верит в слова которые произнесены с любовю и заботой.То есть в верность.

1. Как слова и мысли человека могут поменять его судьбу?

Могут и не поменять или могут,но или в худшую сторону или в лучщую.

1. Верите ли вы в то — что сеешь, то и жнешь?

Да.

1. Какими словами вы можете описать розу в саду? Чем она отличалась от всех других роз?

Она была самовлюблённой и похожей на другие розы.

1. Как гордыня влияет на человека? Что она делает с ним?

Гордыня приведёт человека к тому что он/она не добются ничего в жизне.

1. Какова была роль садовника, ветра и солнца? Что они дарили и что они получали взамен?

Ветер давал роз неприятности и получал в обмен гневь.А садовник и солнце дарили свет и красоту,а получали взамен благадарность.

1. Всегда ли мы получаем благодарность за то, что мы делали?

Да.Не обязателно что бы это было прямо сейчас,это может быть когда угодно.

Прокомментируйте следующие цитаты

• Наша жизнь — следствие наших мыслей; она рождается в нашем сердце, она творится нашею мыслью. Если человек говорит и действует с доброю мыслью — радость следует за ним как тень, никогда не покидающая.-За хорошыми мыслями и добрим делом стоит хорошая жизнь.
• Всякая жизнь творит собственную судьбу.-Ни кто кроме тебя не может поменять твою жизнь.
• Те, кто озаряет жизнь других, не останутся сами без света.-За добрым делом стоит хорошая жизнь.

Задания для выполнения։

• Просклоняйте словосочетания по падежам։
• розовый сад-розового сада,розовому саду,розовый сад,розовым садом,розовым садом.
• гордая роза-гордой розы,гордую розу,гордую розу,гордой розой,гордой розе.
• заботливый садовник-заботливого садовника,заботливому садовнику,заботливого садовника,заботливым садовником,заботливом садовнике.
• первые лучи-первых луч,первому лучу,первые лучи,первыми лучами,первых лучах.
• утренний ветер-утреннего ветера,утренному ветеру,утренний ветер,утренним ветером,утренном ветере․
• Подберите прилагательные к следующим существительным։

Роза —красивая

Солнце -сияющее

Ветер —холодный

Красота —естественная

Իսահակայանի հուշերից

Վահանի եղբայրներին ճանաչում էի վաղուց և գիտեի, որ նրանք եղբայր ունեն Լազարյան ճեմարանում, իսկ իրեն՝ Վահանին, առաջին անգամ տեսա Մոսկվայում, 1940թ. մարտ ամսին այցի էի գնացել Լազարյան ճեմարան: Ինձ շրջապատեցին մի քանի ուսանող-աշակերտներ, որոնց մեջ էր Վահանը: Բոլորն ինձ հարցեր էին տալիս և հարցերիս պատասխանում: Ցույց էին տալիս ճեմարանի սրահները, գրադարանը, դահլիճը և այլ անկյուններ, մինչդեռ Վահանը լուռ ու անխոս հետևում էր մեզ՝ աչքը վրայիցս չհեռացնելով: Երբ խոսք էի ուղղում նրան կարմրում ու շփոթվում էր:

Մնաք բարևին՝ Վահանը ձեռքս ամուր սեղմեց և շշնջաց. «Շատ ուրախ եմ, որ Ձեզ տեսա»: Ես հրավիրեցի նրան ինձ մոտ: Մի երկու օր հետո Վահանն իր ընկերոջ հետ մոտս եկավ: Որքան ուղեկցող ընկերը սիրում էր շատախոսել, նույնքան նա լուռ էր կամ սակավախոս: Վահանը հետաքրքրվում էր գրականությամբ, ինչ են գրում Ղ.Աղայանը, Շիրվանզադեն, Հ.Թումանյանը, Դ.Դեմիրճյանը և ուրիշները:

Երբ ես նայում էի նրան՝ հուզվում էր, գլուխը կախում: Իմ հարցին, թե՝ արդյոք ուսանողությունը հետևում է հայ գրականությանը, Վահանը, կարծես, բոլոր ուսանողների կողմից, իբրև պատասխան, կարմրելով արտասանեց իմ ոտանավորներից մի երկու նմուշ:

Հաջորդ տարին, 1905 թվին, ամռանը Ախալքալաքի գավառումն էի: Թափառումերիս ընթացքին հյուր եղա Վահանեց ընտանիքի մոտ Գանձա գյուղում: Վահանի հայրը քահանա էր, մի շատ տարօրինակ և հետաքրքրական մարդ: Բոլոր որդիները, մանավանդ Վահանը, ապշեցուցիչ նմանություն ունեին իրենց հորը՝ սև, ներքին հրով վառ աչքեր, սուր հայացք, թուխ մազեր, ջղային կազմվածք:

Վահանի մայրը վաղուց վախճանված էր, և տունը քույրն ու մեծ հարսն էին կառավարում: Ընտանիքը հուզիչ գուրգուրանք ուներ Վահանի հանդեպ, որ տան կրտսերն էր, և Վանիկ էին կոչում նրան:

Վարդավառի կիրակին էր, մի պայծառ օր: Գնացինք Գանձայից ոչ շատ հեռու ս.Հովաննեսի մատուռը, որը ուխտատեղի էր:

Ես ու Վահանը նստել էինք մատուռի տակ, ծխում էինք ու դիտում պարողներին և քեֆ անողներին:

Վահանի լեզուն բացվել էր, այլևս չէր քաշվում ինձնից:

Մյուս օրը առավոտյան գնացինք տեսնելու Փարվանա լիճը: Բարձրացանք մի բլրակի վրա, որը իշխում էր շրջակայքին: Վահանը հափշտակված նայում էր ՝ հայացքը թափառելով ամեն կողմ, և արտասանեց յուրովի Հ.Թումանյանի «Փարվանայից».-Նայի՜ր, -ասում էր Վահանն ինձ, – ա՜խ, ի՜նչ տխուր աչքեր ունեն մեր գյուղացիները, ի՜նչ մտահոգ դեմքեր՝ արևով, անձրևով այրված ու բովված: Իբրև թե ուրախ երգեր են երգում, բայց ի՜նչքան վիշտ ու մորմոք կա սրանց ուրախ երգերի մեջ: Մեր նոր գրողներից Թումանյանը և դու, միայն երկուսդ, զգում եք մեր ժողովրդին: Ձեզնից հետո կամ նոր, բոլորովին նոր երգ պիտի ասել, կամ պիտի լռել:

Անջնջելի կենդանի են իմ հոգում այն քնքուշ երեկոները և անդորր գիշերները, որ ապրել եմ Վահանի մայրենի գյուղում, պատանի Վահանի հետ միասին:
———
Ալեքպոլում հաճախ լինում էին նրանք ինձ մոտ, ես էլ նրանց մոտ, հյուրանոցում: Մինչև ուշ գիշեր զրույց էինք անում, բայց ոչինչ չեմ հիշում հիմա այդ զրույցներից: Միայն երկու դեպք եմ վերհիշում:

Մի երեկո Վահանի ընկերը ինձ ասաց, թե Վահանը բանաստեղծություններ է գրում: Վահանը դողդոջ ձայնով կարդաց մի քանի հատ: Բնավ չհավանեցի, դժգույն բաներ էին, մեծ մասով իմ ոտանավորների, Թումանյանի և ուրիշների նմանություններ:

Բանաստեղծական տրամադրությամբ լցված մի երիտասարդ, լավագույն կերպով պատրաստված, տեղյակ հին ու նոր գրականության… և այսպիսի թույլ բաներ: Շատ հիասթափվեցի: Վահանը դեռ իրեն չէր գտել. Հրաշքը դեռ տեղի չէր ունեցել:

Երկրորդ վերհուշս այս է:

Նրանք գյուղերը շրջելիս, եղբորս մոտ հյուր էին եղել Ղազարապատ գյուղում. այնտեղից էլ ձմեռ օրով գնացել էին Անի:

-Անսահման գեղեցիկ է Անին,- ասում է Վահանը: Եվ իրոք, Անին իր ճարտարապետական հուշարձաններով ազդել էր նրա մտքի և երևակայության վրա:
——–
1908 թվին, ամռանը Թիֆլիսում պատահեցի Վահանին: Պիտի հրատարակեր իր բանաստեղծությունների առաջին գրքույկը՝ «Մթնշաղի անուրջները»: Տպելուց առաջ Հ. Թումանյանի մոտ կարդացել էր ձեռագիրը, ուզեց ինձ մոտ էլ կարդալ՝ «անկեղծ կարծիքս» իմանալու համար: Հյուրանոցիս սենյակում ենք: Հուզված կարդում է ոտանավորները, մեկը մյուսի ետևից. քանի առաջանում է ընթերցումը, ավելի է հուզվում. ես սրտով և ուշով հետևում եմ ընթերցումին: Տետրակը չավարտած՝ ես անհամբերությունից մղված՝ գոչեցի. «Կեցցե՛ս, Վանիկ ջան, հրաշալի բաներ են, բյուրեղացած զգացումներ՝ անթերի ձևերի մեջ: Իսկական քնարերգությունը սա է- մաքուր լիրիկա»: Զարմացա, որ նախորդ ոտանավորներից այստեղ չկար:

Վահանի ներհուն աչքերը փայլատակեցին ուրախությամբ: -«Հ.Թումանյանն էլ շատ հավանեց: Երկուսիդ կարծիքը բացարձակ արժեք ունի ինձ համար: Այլևս քննադատությունից վախ չունեմ»:

Երեկոյան եղա Հ.Թումանյանի մոտ և հիացմունքս հայտնեցի Վահանի

Երկու տարվա ընթացքում հրաշքը կատարվել էր,Վահանը գտել էր իրեն և արվեստի գաղտնիքը: Վահանի երևումով հայ գրականության մեջ մի նոր էջ բացվեց:

Աղբյուրը

Վահան Տերյանի համար իր գեղեցիկ բանաստեղծությունները գրելու չափ կարևոր էր գործածելիք թուղթը: Գրելը ինքնին Վ. Տերյանի համար մի սրբազան արարողություն էր, որի առաջին և կարևորագույն մասը թղթի, գրչի և թանաքի ընտրությունն էր: Նյութական համեստ միջոցներով ապրող ուսանող Վ. Տերյանը Մոսկվայում թղթավաճառից թղթավաճառի էր գնում իր փնտրած ընտիր թուղթը գտնելու համար:
Չափազանցություն չի լինի ասել, թե արտաքին ձևին այնքան կարևորություն տվող Տերյանը ավելի շուտ կհրաժարվեր գրել իր բանաստեղծությունները, քան կհամաձայներ այդ բանաստեղծությունները գրի առնել խանութպանի հին հաշվետետրից պոկված և մեկ էջը գրոտված թերթերի վրա…

ՎԱՐԴԳԵՍ ԱՀԱՐՈՆՅԱՆ

Աղբյուրը

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝ 674-բ; 676-բ,դ,զ; 682; 684; 688

674.Գտե՛ք արտահայտության արժեքը

բ) * ։ (15 – 4 · *), եթե աստղանիշի փոխարեն գրված լինեն +3, 0,
+5, +4 թվերը
3 ։ (15 – 4 · 3)=1
0 ։ (15 – 4 · 0)=0
5 ։ (15 – 4 · 5)=-1
4 ։ (15 – 4 · 4)=-4

676.a-ի և b-ի ի՞նչ արժեքների դեպքում կստացվի հավասարություն.

բ) a : b = 1,A=B
դ) a : b = a,a=2,b=1
, զ) a : (–b) = –1,a=b

682.Կազմե՛ք շրջանաձև դիագրամ հետևյալ լճերի մակերեսների համար՝ Օնեգա (17700 կմ2)Բայկալ (31500 կմ2)Վիկտորիա (68000 կմ2),Օնտարիո (19500 կմ2), Վան (3760 կմ2)։

684. Ավտոբուսի արագությունը մեքենայի արագության 5\7-ն է։ Ինչքա՞ն է
     մեքենայի արագությունը, եթե ավտոբուսի արագությունը նրանից
     փոքր է 30 կմ/ժ-ով։

30:5=6

6×7=42

688. Կառքի առջևի անիվը 96 պտույտ է կատարում, երբ հետևի անիվը
     կատարում է 64 պտույտ: Որքա՞ն է հետևի անիվի շրջագծի երկարությունը, եթե առջևի անիվինը 2 մ է

96×2=192

192:64=3

674. Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.
     ա) (8 · * + 9) ։ (–5), եթե աստղանիշի փոխարեն գրված լինեն + 2,

• 7, –3, –8 թվերը.
• (8 · 2 + 9) ։ (–5)=-5
• 8×2=16
• 16+9=25
• 25:(-5)=-5
• (8 · 7 + 9) ։ (–5)=-13
• 8×7=56
• 56+9=65
• 65:(-5)=-13
• (8 · (-3) + 9) ։ (–5)=3
• 8x(-3)=-24
• -24+9=-15
• -15:(-5)=3
• (8 · (-8) + 9) ։ (–5)=11
• 8x(-8)=-64
• -64+9=-55
• -55:(-5)=11

• 676.a-ի և b-ի ի՞նչ արժեքների դեպքում կստացվի հավասարություն.
  ա) a : b = 0,
• a=0
• b=ցանկացած թիվ բացի 0-ից
• գ) a : b = a,
• a=0
• b=ցանկացած թիվ բացի 0-ից
• ե) (–a) : b = –1,
• a=b

683. Գնացքը 3 ժամում անցավ 250 կմ։ Առաջին
     ժամում այն անցավ ճանապարհի 40 %-ը,
     երկրորդ ժամում՝ մնացածի 40 %-ը։ Քանի՞
     կիլոմետր անցավ գնացքը երրորդ ժամում։

250×40:100=100

250-100=150կմ առաջին ժամ

150×40:100=60կմ երկրորդ ժամ

150-60=90կմ պետք է անցնի

686. Գրե՛ք այն բոլոր ամբողջ թվերը, որոնց բացարձակ արժեքները
     5-ից փոքր են։

-1,-2,-3,-4,1,2,3,4:

687. Գնել են երկու տեսակի կոնֆետներվճարելով ընդամենը 6500 դրամ: Առաջին տեսակի կոնֆետից, որի 1 կիլոգրամն արժե 2200 դրամ, գնել են 2 կգ: Մնացած գումարով գնել են երկրորդ տեսակի կոնֆետներ 1 կիլոգրամը 700 դրամով: Երկրորդ տեսակի
     քանի՞ կիլոգրամ կոնֆետ են գնել:

2200×2=4400դրամ առաջին տեսակը

6500-4400=2100դրամ երկրորդ տեսակ

2100:700=3կգ երկրորդ տեսակ

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝ 671-բ,դ,զ; 672-բ,դ,զ; 673-բ,դ; 677; 680

671. Հաշվե՛ք.
     է) 0 ։ (–14)=-1
     բ) –600 ։ (–150)=+4

զ) +837 ։ (–1)=-837

672. Գտե՛ք այն թիվը, որը աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում
     կստացվի հավասարություն.
     բ) 6 · * = –36

6 · (-6) = –36

դ) –9 · * + 1 = –80

–9 · + 1 = –80

զ) 2 – 3 · * = 20

2 – 3 · -20 = 20

• 673.Հաշվե՛ք.
  դ) (–55 ։ 11 + 48 ։ (–16)) ։ (–4)=-2
• -55:11=-5
• 48:(-16)=-3
• -5+(-3)=+8
• +8:(-4)=-2
  բ) –18 ։ (–9) + 16 ։ (–8) – 24 ։ (–6)=-1
• -18:(-9)=2
• 24:(-6)=-4
• 16:(-8)=-2
• 2+(-2)=0
• 0:(-4)=-1

677. Տրված են երկու կոտորակներ՝
     3141/7777 և 31413141/77777777:
     Նրանցից ո՞րն է ավելի մեծ։

3141×77777777=244 299 997 557

31413141×7777=244 299 997 557

244 299 997 557=244 299 997 557

Պատ.՛երկու կոտորակները հավասար են:

680. Կոորդինատային ուղղի վրա նշե՛ք
     A (–2), B (+5), C (–8), D (–1), E (+2)
     կետերը:

671-ա,գ,ե; 672-ա,գ,ե; 673-ա,գ,ե; 678; 681

671. Հաշվե՛ք.
     ա) +38 ։ (–19)=-2
     ե) –531 ։ (+3)=-177
     գ) –720 ։ (+120)=-6

672. Գտե՛ք այն թիվը, որը աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում
     կստացվի հավասարություն.
     ա) –3 · * = 21

–3 · (-7) = 21

գ) –10 · * = 0,

–10 · 0 = 0,

ե) –21 · * + 3 = 45

–21 · (-2) + 3 = 45

• 673.Հաշվե՛ք.
  ա) 8 ։ (–2) – 14 ։ (–7) + (–12) ։ 4,
• 8:(-2)=-4
• (-12):4=-3
• 14:(-7)=-2
• -4-(-2)=-2
• -2+(-3)=-5
• ե) –66 ։ (72 ։ (–9) + 105 ։ (–35)),
• 72:(-9)=-8
• 105:(-35)=-3
• -8+(-3)=+11
• -66:11=-6
  գ) (33 ։ (–3) – 40 ։ (–8)) ։ (–3),
• 33:(-3)=-11
• 40:(-8)=-5
• -11-(-5)=-6
• -6:(-3)=+2

681. Հայտնի են երկու քառակուսիների մակերեսները (տե՛ս նկ. 72)։ Գտե՛ք ներկված
     եռանկյան մակերեսը։

(64:2):2=16 քառ.մետր