День: 12 февраля 2024

1. Փակագծում տրված բառերը գրի՛ր կետերի փոխարեն՝ դնելով պահանջված 
թվով:

Աշխարհում մոտ հազար երեք հարյուր ժողովուրդ կա: Այդ հազարերեք հարյուր ժողովուրդները խոսում են մոտ երեք հազար լեզվով: Կան լեզուներ, որոնցով տարբեր ժողովուրդներ են խոսում: Օրինակ, Անգլիայի, ԱՄՆ-ի, Կանադայի, Ավստրալիայի, Նոր Զելանդիայի քաղաքացիները հիմնականում անգլերեն են խոսում, Լատինական Ամերիկայի բնակչության մեծ մասը, բացառությամբ բրազիլացիների, իսպաներեն է խոսում: Սակայն ավելի հաճախ հակառակն է 
լինում. մի երկրի ժողովուրդը մի քանի լեզվով է խոսում:  Սուդանում, օրինակ, հարյուր տասնյոթ լեզու է գործածվել:  Կոնգոյում հինգ հարյուր լեզու կա: Դաղստանում մոտ մեկ միլիոն մարդ է բնակվել, և այդտեղի մեկ միլիոն բնակիչները խոսել են ավելի քան վաթսուն լեզվով:

2. Փակագծում տրված բառերը գրի՛ր կետերի փոխարեն՝ դնելով պահանջված 
թվով:

1940 թվականից ԱՄՆ-ում գրանցվել է հազար ութ հարյուր քսանչորս հրդեհ: Ամեն տարի կրակը ոչնչացնում է իննից տասը միլիոն հեկտար և անտառ: Մեկ տարում այրված փայտանյութի արժեքը կազմում է համարյա հիսուն միլիոն դոլար:

Աշխարի ամենամեծ պատկերասրահը Սանկտ Պետերբուրգի Էրմիտաժն է: Այնտեղ արվեստի  ավելի քան երեք միլիոն ստեղծագործություն է ցուցադրվել: Այդ թանգարանի բոլոր երեք հարյուր քսաներկու դահլիճ նայելու համար մարդ շուրջ քսանհինգ կիլոմետր ճամապարհ է անցնում:

3. Փակագծում տրված բառերը գրի՛ր կետերի փոխարեն՝ դնելով պահանջված 
թվով:

Այն ժամանակ Լեհաստանում ապրիլին հարյուր տասնինը վայրի ցուլ որից չորսը  պահվել փորձատեսությունում , յոթը՝ կենդանաբանական այգիներում, իսկ հարյուր ութ ցուլերը կա՛մ արգելանոցներում են ապրել, կա՛մ ազատ արածել են՝ որտեղ որ պատահեր, բայց և անտառային նախարարության մշտական հսկողության տակ եմ:

Իսկ առաջներում, երբ անտառի թավուտներում են արածել ավելի քան հազար հինգ հարյուր ցուլ, ոչ մեկը չէր հետևում նրանց:Միայն Ուզանդայի Մյավա թերակղզում իննսուն
գետաձի են ավելի քան հարյուր խոտաճարակ խոշոր կենդանիներ են ապրում

Քո աչքերի դեմ իմ աչքերը՝ կույր,
Կա քո հոգու մեջ անթափանց մի մութ,
Քո մութ հայացքում կա մի քնքուշ սուտ՝
Քեզ միշտ թաքցնող մի նուրբ վարագույր…
Փակ են քո սրտի հեռուներն իմ դեմ,
Հավետ քեզ կապված՝ քեզ օտար եմ ես.
Երբ խենթ խնդությամբ փայփայում եմ քեզ՝
Ե՛վ սիրում եմ քեզ, և՛ քեզ չըգիտեմ։
Փակ են քո սրտի հեռուներն իմ դեմ,
Քո աչքերի դեմ իմ աչքերը՝ կույր.
Քո հոգու վըրա կա մի վարագույր,—
Ո՞վ ես դու, ո՞վ ես,— բնավ չըգիտեմ…

Այս բանաստեղծությունում ասվում է, որ մի տղա սիրահարվել է աղջկան, բայց աղջիկը չի հասկանում, և նույնիսկ արհամարում է նրան: Դրանից, տղային թվում է, որ աղջիկը լավն է՝ ինքը վատը:

Դասարանական առաջադրանքներ՝  201-բանավոր; 202-ա,գ,է; 203; 205; 208-բանավոր; 209-ա

202. Որոշե՛ք միանդամի կարգը.
     ա) 15aab-3
     գ) 20xx y ²-4
     է) 31aba2b-4

203.Երկու միանդամներից մեկի կարգը 2 է, իսկ մյուսինը՝ 3։ Որքա՞ն է այդ միանդամների արտադրյալի կարգը։

5

205. Հայտնի է, որ երեք միանդամներից յուրաքանչյուրի կարգը չի գերազանցում
     4​‑ը։ Գտե՛ք այդ միանդամների արտադրյալի հնարավոր ա) մեծագույն-12,բ) փոքրագույն կարգը-0

1.15xxy, (-2yxx), 0.5x²y, 4yx²

2.-3a²z, 5aza, 5/9za²

3.3yx, 17xy

«Հայոց պատմություն», Էջ 72-77-ը, պատմել, էջ 77-ի հարցերը գրավոր/

Ա1

Երկիշխան-դա այն է, երբ թագավորը և քրմապետը տարբեր մարդիկ են

Ստրատեգոս-Մարզապետ, նահանգապետ:շ

Արտաշես I-Արտաշեսը շատ բարեփոխումներ արեց երկրի համար: Նա անկախացրեց այն, ուժեղացրեց բանակը, ստեղծեց քաղաք, որը այդ շրջանի առևտրական գլխավոր կենտրոններից էր, միացրեց շատ տարածքներ և ես այսպես անվերջ կարող եմ իր բարեփոխումները ասել:

Զարեհ-Զարեհը Ծոփքի թագավորն էր:

Մագնեսիա-այս քաղաքի մոտ եղել է ճակատամարտ, որտեղ կռվում էին Սելևկյանները և Հռոմեացինները: Սելևկյանները պարտվեցին և թուլացան: Արտաշեսն էլ, իր լավ դիվանագիտությամբ անկախացրեց Մեծ Հայքը և Ծոփքը:

Անտիոքոս III-Նա Սելևկյանների թագավորն էր, և ես չեմ կարծում, որ նա իր գործը լավ էր անում, որովհետև նա պարտվեց Հռոմեացիներին, իսկ հետո կորցրեց իր տիրապետությունից Ծոփքը և Մեծ Հայքը:

Հաննիբալ-սա այն հանիբալը չէ, որի մասին դուք մտածում եք: Նրա անունն էր Հաննիբալ, ոչ թե նրա տեսակը: Նա եղել է Հին Աշխարհի ամենալավ զորավարներից մեկը, որը գծել է Արտաշատ մայրաքաղաքի գծապատկերը:

1.Փորձիր սահմանել զինանշան բառի հասկացությունը:

• պատկերիր քո պատկերացրած Արտաշեսյանների զինանշանը
• գտիր իրական զինանշանը, տուր բացատրությւոնը,ապացուցիր, որ դա հենց Արտաշեսյաններին է պատկանում:

Արտաշեսյանների թագավորություն, Մեծ Հայքի 3 թագավորական հարստություններից Արտաշեսյան դինաստիայի հիմնած պետությունը Հայկական լեռնաշխարհի տարածքում։ Գոյատևել է շուրջ 2 դար՝ մ.թ.ա. 189 — մ.թ. 1: Տարածքը կազմել է նվազագույնը 250 000 քառ. կմ (Արտաշես Բարեպաշտի գահակալման առաջին տարիներին), առավելագույնը՝ 3 000 000 քառ. կմ՝ Տիգրան Մեծի օրոք։

2.Արտաշես Առաջինի կառավարման թվականները

Ք.ա. 189-160թ.

3.Ներկայացրու, Արտաշես Առաջինի վարչական, ռազմական, հողային բարեփոխումները, հիմնավորիր դրանց կարևորությունը:

վարչական-Նա ամեն քաղաքի, գյուղի և հողատարածքի սահմանին քարերի վրա գրել է այդ տարածքի անունը: Օրինակ՝ եթե այդ գյուղը ավելի ուժեղ է քան իր կողքի, ապա այն կարող է իր տարածքները մեծացնել ուրիշ գյուղերի հաշիվ, բայց այդ քարերով, նրանք այդպես չեն կարող անել: Նաև նա այսպես ասած մարզեր է ստեղծել, որպեսզի ավելի հեշտ լինի կառավարել երկիրը: Նաև նա ստեղծել է Արտաշատ մայրաքաղաքը, որը այդ շրջանի առևտուրի գլխավոր կենտրոնն էր:

ռազմական-Նա բաժանեց այն 4 զորավարությունների: Այդպիսով նա դարձրեց Հայկական բանակը ավելի ճկուն, հզոր և ավելի հեշտ կառավարելու:

հողային-Նա սկզբից անկախացրել է Հայաստանը, իսկ հետո հետ է բերել բոլոր հին տարածքները:

4.Փորձիր գտնել տարբերություն , նմանություն քաղաքի և մայրաքաղաքի միջև: Պատմիր նոր մայրաքաղաքի հիմնադրման մասին /քարտեզում գտիր, նշիր մայրաքաղաքը/:

Արտաշատը ամենագլխավոր քաղաքն էր: Այնտեղով անցնում էին այդ շրջանի հիմնական առևտուրը: Արտաշես 1-ը այդտեղ շատ մարդկանց էր բերում, որպեսզի Արտաշատը զարգանար:

5.Գնահատիր Արտաշես Առաջինի գործունեությունը որպես թագավոր:

Քանի որ նա շատ հին թագավոր է ես նրան անձամբ չգիտեմ, այսինքն ես չգիտեմ նա ինչպիսի մարդ է եղել, բայց գիտեմ թե նա ինչպիսի թագավոր է եղել: Նա եղել է շատ լավ թագավոր, որովհետև նա անկախացրել է Հայաստանը դիվանագիտությամբ, ոչ թե պատերազմով և անկապ մահերով: Նաև նա հետ է գրավել Հայաստանի բոլոր հն տարածքները: Այսպիսի թագավորը չի կարող լինել վատ, որը միարժամանակ հզորացնում է երկիրը ռազմական, վարչական և հողային կողմով: Մեզ հիմա այսպիսի թագավոր կամ կառավարիչ չէր խանգառի:

6. Հայ հին վիպաշխարհ  էջ 68-73 կարդալ  ,տասնհինգ նախադասությամբ ամփոփիր:

Աղբյուրներ՝ Արտաշիսյան արքայատոհմ

՝Մեծ Հայքի Արտաշեսյան թագավորությունը

Լեգենդներ և ավանդազրույցներ/Արտաշես Առաջին և Սաթենիկ/

Նոր Հարստության հիմնումը, Արտաշես Առաջին/տեսաֆիլմ/

Mr(KF)-Ar(K)+Ar(F)=39+31=70

Mr(Br2)-2Ar(B)=80×2=160

Mr(H2)=2Ar(H)=2×1=2

Հարաբերական մոլեկուլային զանգված:

Նյութի մոլեկուլի, ինչպես և ատոմի իրական զանգվածը շատ փոքր է: Այդ իսկ պատճառով ըն դունվել է հարաբերական մոլեկուլային զանգված հասկացությունը: Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս, տվյալ նյութի մեկ մոլեկուլի զանգվածը :

Հարաբերական մոլեկուլային զանգված նշանակում են Mr-ով: Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը չափողականություն չունի (հարաբերական թիվ է):

Հաշվում ենք հետևյալ ձև.
Mr(H2)= 2Ar(H)=2*1=2

Mr(H2O)=2Ar(H)+Ar(O)=2+16=18.:

Հարց.

Փորձ-նախագիծ

Հաշվե՛ք P2O5, SO3 նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները:

Mr(P2)=2Ar(P)=31×2=62

Mr(O5)=5Ar(O)=16×5=80

Mr(P2O5)=2Ar(P)+5Ar(O)=62+80=142

Mr(O3)=3Ar(O)= 16×3=48

Mr(SO3)=3Ar(O)+Ar(S)=48+32=80

Թվական
Թվականները ցույց են տալիս առարկաների թիվ կամ թվային կարգ: Լինում են երկու տեսակ՝ քանակական և դասական: 
Քանակականներն էլ լինում են բացարձակ, կոտորակային, բաշխական: 
Բացարձակ են բոլոր թվերը՝մեկ, երկու, հարյուր և այլն: 
Գրել պարզ , մեկ արմատից կազմված բացարձակ թվականներ՝ զրո, հինգ:
Գրել ածանցով կազմված բացարձակ թվականներ՝ յոթանասուն, քառասուն:
Գրել բարդ կամ բարդածանցավոր բացարձակ թվականներ՝վաթսունինը, քսանվեց:
Կցական և հարադրական բարդություններ: Քսանվեց, հարյուր վեց:

Դասական թվականներ. ցույց են տալիս թվային կարգ՝ առաջին, երկրորդ, տասներորդ և այլն: Կազմվում են -րորդ կամ -երորդ վերջածանցներով: Ուշադրություն դարձրե՛ք գրությանը՝ երրորդ, չորրորդ:  Մեկ թվականի դեպքում ստացվում է առաջին:
Թվականների գրություն:
Դասական թվականները գրվում են հայերենի այբուբենի տառերով՝ դրանց թվական արժեքին համապատասխան:
Հայոց այբուբենի տառերի թվային արժեքը տե՛ս այստեղ: 
1. Տրված թվերը գրի՛ր այբուբենի տառերի թվային արժեքով՝

624-ՈԻԴ, 331-ՅԼԱ, 1989-ՌՋՁԹ, 6500-ՑՇ:

Տառերի թվային արժեքով գրի՛ր նաև քո ծննդյան թիվը:

2011-ՍԺԱ
Գոյականը դրվումէ եզակի թվով, եթե կա չափի, գնի, քանակի, ժամանակի միավոր , օրինակ՝ Արամեն քսան օր մնաց Երևանում:
Գոյականը դրվում է հոգնակիով, եթե գործածվում է որոշյալ առմամբ, օրինակ՝ Չորս զավակներն էլ հետևեցին հոր օրինակին:
Թվականը նույնպես կարող է գործածվել գոյականաբար:
               Թվական
1. Քանակական                    2. Դասական
1. բացարձակ
2. կոտորակային
3. բաշխական